Ooit zullen we op de Vlaamse stikstofcrisis terugkijken en ons hoofdschuddend afvragen: hoe is het zover kunnen komen? Hoe is Vlaanderen erin geslaagd dit probleem een kwarteeuw lang te negeren, met vandaag alle gevolgen van dien?
Minister van Omgeving Zuhal Demir heeft haar antwoord op deze vragen al klaar, zo blijkt. Ze hoeft er geen seconde over na te denken. Afgemeten zegt ze: “Door de Boerenbond.”
U bent streng.
Zuhal: “Het is gewoon zo. Rond de eeuwwisseling hebben we onze eigen miserie georganiseerd bij de afbakening van de beschermde natuurgebieden. Dat is helaas op z’n Vlaams gebeurd: op verzoek van de Boerenbond werden uit die gebieden allerlei stukjes geknipt. ‘Want ja, maar ja, daar zit nog een boerderij, hè, we gaan die toch niet mee inkleuren?’ Zo is de ellende begonnen.
Onder druk van diezelfde Boerenbond is daarna twintig jaar lang amper iets gedaan aan de stikstofneerslag van de landbouw op de natuur. Ah neen, hun model is dat van steeds grotere boerderijen met steeds meer dieren. Intussen al 50 miljoen dieren, en we komen van 29 miljoen bij mijn geboorte.
Weet u: in 2020, nog voor het beruchte stikstofarrest over de kippenstal in Kortessem (arrest van de Raad voor Vergunningsbetwistingen uit februari 2021 dat het Vlaamse stikstofbeleid onderuithaalde, red.), had ik al een omzendbrief klaar voor de gemeenten en provincies waarin hun werd opgedragen strenger te zijn met vergunningen. Hij is nooit door de regering geraakt.”
De lange arm van de Boerenbond?
Zuhal: “Ik vind dat we in Vlaanderen onderschatten hoe machtig de Boerenbond is.”
Dat klinkt overtrokken.
Zuhal: “Het is dé onzichtbare kracht in Vlaanderen. Een lobby met een enorme reikwijdte. Of denkt u dat het toeval was dat alleen hun tuincentra open mochten in de coronacrisis?
Wat wil je: de Boerenbond heeft 5 miljard euro op zijn bankrekening staan. Vijf miljard! Welke normale belangengroep heeft dat? Dan zit je al in de wereld van de multinationals. En wie veel geld heeft, wil er altijd meer: het vermogen moet groeien. Hoe meer dieren in Vlaanderen, hoe liever dus. Dan verdienen ze aan de bouw van stallen, leningen voor die stallen, de verkoop van veevoer, de slacht van de dieren.
Je zou dan nog hopen dat de boeren zelf er beter van worden. Maar het eerste wat ik hoor als ik op het erf van een varkensboer sta, is: ‘Kom eens kijken naar mijn boekhouding. Ik krijg het niet meer betaald’. Dan denk je bij jezelf toch: oh my God, wat is dat hier?
Ik heb de voorbije jaren het ergste gezien van de Boerenbond. Tot pure desinformatie toe. De keren dat ik van boeren heb moeten horen dat ik ‘90 procent van alle boerderijen wil sluiten’ of dat ik ‘hun grond wil afpakken om er appartementen op te zetten’. Wie heeft hun al die leugens ingefluisterd? Is er nu echt iemand die gelooft dat we straks geen eten meer op ons bord gaan hebben? Welke politicus zou zoiets toelaten? We produceren 2,4 keer meer varkens- en kippenvlees dan we nodig hebben.”
Een mens kan zich afvragen: waarom moeten we al die moeite doen om de heide en de poelkikker te beschermen tegen stikstof?
Zuhal: “Dat is een legitieme vraag. Ik stel me die soms ook. Het probleem is dat de Vlaamse politiek twintig jaar geleden aan Europa heeft beloofd: deze stukjes grond gaan we beschermen. Hier gaan we ervoor zorgen dat we jullie natuurdoelen halen. Waaronder dus heide. En die keuze herzien, dat gaat niet. Nederland heeft dat al eens geprobeerd en is wandelen gestuurd door Europa. Die zeggen dan: ‘Doe je huiswerk.’
Europa heeft ook geen ongelijk: je moet voor je natuur en biodiversiteit zorgen. Milieubeleid, eigenlijk is dat gezondheidsbeleid. Als je wil dat mensen zich goed in hun vel voelen, dan begint het hier. Het is daarom dat ik de stikstofuitstoot omlaag wil. Vergeet niet dat die onze luchtkwaliteit beïnvloedt. Het is daarom ook dat ik 3M hard heb aangepakt. En sta me toe om te zeggen dat ik meer verantwoordelijkheidszin heb vastgesteld bij een buitenlands chemiebedrijf − dat 571 miljoen euro betaalt voor de opkuis van de pfas-vervuiling − dan bij de Boerenbond.”
De Boerenbond moet betalen?
Zuhal: “Ik heb die oproep al eens gedaan, ja, na een onthullende Pano-reportage. Antwoord heb ik nooit gekregen. (lacht) Nu verklaart alleen de Vlaamse belastingbetaler zich solidair door 3,65 miljard euro te betalen om het stikstofprobleem op te lossen.
“De boeren zelf, hun neem ik niets kwalijk. Totaal niet. Wat verwacht je van die mensen als ze met geldproblemen van hier tot in Tokio zitten? Dan heb je de luxe niet om natuur op de eerste plaats te zetten. Logisch. Vandaar ook dat er volgens mij werk op de plank ligt voor de minister van Landbouw (Jo Brouns van cd&v, red.). Hij moet ervoor zorgen dat boeren beter hun boterham kunnen verdienen. Ik denk dat supermarkten en de rest van de voedingsindustrie veel te veel winst maken op de kap van de boeren. Jaarlijks verdient een boer nu 17 procent minder dan de gemiddelde Vlaming.”
Cd&v vindt dat u zich profileert op kap van de boeren.
Zuhal: (kordaat) “Voor mij is dit nooit een dossier geweest om mij op te profileren. Jamais.
Al heel lang − vanaf dag één van mijn ministerschap − heb ik begrepen dat er dringend een oplossing nodig is voor het stikstofprobleem. Los van partijpolitieke belangen. Anders komt onze welvaart in gevaar door een vergunningenstop zoals in Nederland. De schade loopt dan razendsnel op. Dan spreek je van tientallen miljarden euro. En als de kritiek is dat ik niet blindelings de Boerenbond achternahol, dan is mijn antwoord: ik ben minister en ik moet meer doen dan braaf ja knikken en lintjes doorknippen.”
De kritiek is dat u zich hebt laten inpalmen door de ecolobby.
Zuhal: “Als die al bestaat, doet ze haar werk niet zo goed, hoor.” (lacht)
Hoezo?
Zuhal: “Organisaties zoals Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu, dat zijn in mijn ogen eerder hobbyisten dan lobbyisten. Ze geven natuurlijk wel hun mening, maar ze zijn niet zo opdringerig als andere lobbygroepen. Als het van de milieubeweging afhing, dan was het stikstofakkoord trouwens veel verder gegaan. Ze zijn content dat er iets gebeurt − na al die jaren − maar voor hen is dit het minimum.
Of er niet iemand van Natuurpunt hoog op mijn kabinet zit? Eén: die medewerker is nooit in dienst geweest bij Natuurpunt. Hij is gewoon lid, zoals 140.000 Vlamingen dat zijn. Twee: ik ben minister bevoegd voor Natuur, is het dan niet logisch dat ik mensen met kennis van zaken aanneem? Of moet ik zoals in het verleden alleen Boerenbonders op die dossiers zetten? Dat is echt zo gebeurd, hè. Mijn medewerker moet vandaag door bedreigingen thuis politiebeveiliging krijgen. Ik wil nog eens benadrukken dat ik zulk gedrag niet pik.”
Terecht. Maar de ecolobby, die bestaat dus niet?
Zuhal: “Er zijn uiteraard verschillen. Als ik kijk naar het dossier van het statiegeld, dat is een ander paar mouwen. Daar zit je enerzijds met een ngo (Recycling Netwerk Benelux, red.) die gesponsord wordt door Tomra, een Noors bedrijf dat inzamelmachines voor blikjes in winkels verkoopt. Anderzijds heb je ook een sterke lobby voor digitaal statiegeld, met onder meer Fost Plus. Vandaar dat ik aan de Vlaamse afvalmaatschappij OVAM een grondig onderzoek heb gevraagd. Op basis daarvan zullen we beslissen. Maar statiegeld komt er hoe dan ook.
Eerlijk, ik weet niet welk systeem het beste is: het klassieke systeem met inzameling in de supermarkten, zoals in Nederland, of een digitaal systeem waarbij je alles thuis weggooit in de blauwe zak. Toen dat dossier op de regeringstafel lag, heb ik dat eens aan mijn poetsvrouw gevraagd: ‘Jenny, wat denk jij?’ Zij vond dat we het digitale inzamelsysteem een kans moesten geven: ‘Ik ben 55 en scan alles met mijn smartphone.’ Ik vond dat ze een punt had. (lacht) We gaan digitaal dit jaar uittesten. Als het werkt: goed. Als het niet werkt: ook goed.”
Hebt u genoeg empathie voor de boeren?
Zuhal: “Ik vind dat ik meer empathie heb met de boeren dan alle ministers voor mij, die hebben weggekeken van het stikstofprobleem. Want daar gaat het hier uiteindelijk over: collectief schuldig verzuim.
Mijn pa, een mijnwerker afkomstig uit Turkije, heeft na de sluiting van de mijnen nog vijftien jaar lang gewerkt als hulp bij een kleine boer in Zuid-Limburg. Hij deed er een beetje van alles. Hij plukte fruit van de boomgaarden en maakte de koeienstal schoon. Als puber ben ik hem vaak gaan helpen tijdens de schoolvakantie. Dat was elke dag om 6 uur ’s ochtends opstaan. Ik ben rechten kunnen gaan studeren door het extra inkomen dat mijn vader zo heeft verdiend.
En het is mij niet alleen om de boeren te doen. Want dat hoor je dan ook: ‘Ah, Demir laat de industrie buiten schot.’ Pardon? De industrie en transportsector moeten ook grote inspanningen leveren om hun stikstofuitstoot te verlagen. Voor de Ineos-fabriek in Geel heb ik de normen juist verstrengd. Bij pfas heb ik zelfs ingegrepen op de lopende vergunningen van een twintigtal bedrijven in de havens van Antwerpen en Gent.”
Toch blijft het beeld hangen van u als boeman van de boeren.
Zuhal: “Ik vind dat ik mag zeggen dat ik, samen met de regering, de boeren heb gered met het stikstofakkoord. De kleine boeren toch. Ze hebben weer een toekomst.
Je kunt moeilijke dossiers niet laten etteren. Neem nu water. In het dichtbevolkte Vlaanderen hebben we voor alles een plaatsje proberen te voorzien, behalve voor water. Dat moet altijd meteen weg: afvloeien maar. En dan staan we versteld dat het elke zomer kantje boord is met de waterbevoorrading. Mijn voorstel voor een nieuw mestactieplan: dat was zogezegd een aanslag op de Belgische friet. Weet u wat een aanslag op onze friet is? De droogtes.
Ik ben onlangs in New York geweest voor een VN-top rond water. Je moest die ministers van Qatar, Botswana en Senegal zien kijken naar mij: ‘Why are you here? Madam the minister, it’s always raining in Belgium! You don’t have a problem!’ (lacht) Ik moest hun dan uitleggen dat ik in Vlaanderen vecht tegen droogte door de verharding. Dan viel hun frank. Speechen in de grote zaal van de VN was wel indrukwekkend. ‘Check, dat heb ik toch maar mooi gedaan’: dat gevoel. Mijn pa is achteraf met het filmpje de cafés in Genk afgegaan. Een beetje gênant.” (lacht)
Hoe dicht waren we bij de ineenstorting van de Vlaamse regering?
Zuhal: “Best dicht. Volgens collega’s die al langer in de Vlaamse regering zitten dan ik, was dit hun zwaarste crisis ooit. Een schoonheidsprijs hebben we zeker niet verdiend. Als ik mijn dochter ’s ochtends aan de schoolpoort ging afzetten, zeiden die andere ouders tegen mij: ‘Wa is da daar?’ Tja, ik kon ze alleen maar gelijk geven.”
Komt het nog goed tussen cd&v en u?
Zuhal: (valt heel even stil) “Wat ik gek vind, is dat cd&v federaal in een regering zit die gedomineerd wordt door de PS en daar geen enkel probleem mee heeft. Het rampzalige begrotingstekort, een migratieakkoord dat er geen is, ongeziene dwangsommen van 280 miljoen euro aan asielzoekers, een energiebeleid dat op niks trekt: cd&v slikt alles. Over besparingen zegt voorzitter Sammy Mahdi: ‘Misschien doen we dat na de verkiezingen in 2024.’ Mijn reactie is dan: wie gelooft die man nog?
Vlaams is het een heel ander verhaal. Daar ziet cd&v stilaan overal problemen. Daar komt de partij zonder blikken of blozen terug op een gemaakt akkoord. Want de media vergeten het steeds, maar er was een stikstofakkoord in februari vorig jaar. Er werd dan constant geschermd met die 20.000 bezwaren. Maar er waren slechts 1.200 unieke bezwaren, waarvan een deel trouwens afkomstig was uit de milieubeweging. Al de rest kwam uit die onlinetool van de Boerenbond waarmee je met enkele klikken een copy-pastebezwaar kon indienen.”
Het is een publiek geheim dat u cd&v straks uit de Vlaamse regering wil gooien.
Zuhal: “De kiezer heeft in 2024 het laatste woord. Ik ben een volbloed democraat. Ik heb vooral de indruk dat Mahdi bang is om Vlaams en misschien ook federaal weggestemd te worden.”
‘Sabotage Sammy’: dat was op de man.
Zuhal: (geprikkeld) “Op een moment dat we drie jaar megahard gewerkt hebben aan een stikstofakkkoord en dat we er bijna zijn, komt Mahdi in de krant zeggen dat het om een probleem gaat van ‘een paar bosjes en een vleermuis’. Dan ben ik boos. Ik was bereid die tweet in te trekken als hij het achteraf had genuanceerd, maar dat deed hij niet. Nu, uiteindelijk heeft cd&v het stikstofakkoord ongewijzigd goedgekeurd. Binnenkort verschijnt het in het Staatsblad. Zo gek was het dus niet.
Of dat trumpiaans was? Luister, ik was boos. Als Mahdi dat hele stikstofakkoord maar niets vond, dan had hij dat veel eerder moeten zeggen. We hebben er 88 technische vergaderingen over gehad. We hebben er 25 keer over gesproken binnen de regering. We zijn destijds − in februari vorig jaar − echt niet over één nacht ijs gegaan, zoals sommige cd&v’ers (minister Brouns, red.) achteraf beweerden. Respect is essentieel in een coalitie. Als dat wegvalt, kun je niet besturen.
Ik heb geen probleem met wie vecht voor zijn zaak. Maar verdedig ook het gesloten compromis. Ach, een paar weken geleden was het kot te klein. Vorige vrijdag hebben we zonder probleem Ventilus goedgekeurd.”
‘Wat Vlaanderen zelf doet, doet het beter’: die slagzin mag voorgoed in de vuilnismand.
Zuhal: (sarcastisch) “Ik heb nu niet het idee dat Vivaldi fantastisch presteert.
En ook al ben je het niet eens met die vaststelling, dan is het wel nog altijd zo dat je de politici in Vlaanderen tenminste kunt belonen of bestraffen voor hun werk. Zuhal Demir doet dit, Hilde Crevits doet dat, Jan Jambon nog iets anders. Vind je het slecht? Stem ons weg. Hop, gebuisd. Federaal kun je de PS niet afstraffen. Daar heeft de Vlaming geen vat op het beleid.
Elke democraat zou voor het confederalisme moeten zijn. (op dreef) Het feit dat we daar nog geen partners voor vinden, is omdat de rest bang is om afgestraft te worden. Daar gaat het om! Hun echte probleem met het confederalisme is dat het dan ook gedaan is met verstoppertje spelen. Wouter Beke (cd&v) zit nu van zijn tak te maken over het feit dat Limburgers straks een uur moeten rijden naar de dichtstbijzijnde wachtpost. Maar wiens partij zit in Vivaldi?”
Jambon heeft het vreselijk moeilijk als minister-president.
Zuhal: “Jan is in september al eens met lege handen naar het Vlaams Parlement gestuurd door cd&v (na een discussie over het kindergeld, red.) en vorige maand nog eens. Dat was verschrikkelijk. Op menselijk vlak vond ik dat voor Jan echt niet, niet, niet oké. Hij zal dit zelf niet snel toegeven, dus zeg ik het maar. Voor mij was dat onmenselijk.”
Dat is een zwaar woord.
Zuhal: “Ik blijf erbij. Zo ga je niet om met mensen.”
‘Mochten de kabels door Brasschaat lopen, dan lagen ze onder de grond’, zei politiek commentator Rik Van Cauwelaert over Ventilus.
Zuhal: “Ik weet niet sinds wanneer Van Cauwelaert een ingenieur is, maar wat ik heb geleerd van verschillende professoren is dat je met die nieuwe hoogspanningslijn bovengronds móét gaan als je de stroom van de nieuwe windmolens op de Noordzee aan land wil krijgen en black-outs op het West-Vlaamse netwerk wil vermijden. Misschien zou iedereen toch beter een beetje bij zijn leest blijven.
De dag dat de politiek de wetenschap aan de kant duwt, zijn we ver van huis. Dat zou pas trumpiaans zijn. Bij Ventilus hebben we alles op alles gezet om geen scholen en crèches te raken. Bij de hoogspanningslijn − uiteindelijk komt er twintig kilometer nieuwe luchtlijn − horen ook vergoedingen voor alle benadeelden. Ik wacht hiervoor op groen licht van netbeheerder Elia. Die valt onder federaal minister Tinne Van der Straeten (Groen). Ze zou daar beter eens aan de boom gaan schudden, want zonder die vergoedingen keur ik Ventilus straks niet goed.”
U beseft hoe gevoelig dit ligt op het platteland?
Zuhal: “Je moet oog hebben voor de bezorgdheden van mensen. Van iedereen. Anders maak je je samenleving stilletjesaan kapot. Hetzelfde met de asielcrisis: op een bepaald moment moeten we toch eens beseffen dat we hier niet iedereen kunnen opvangen? Als het platteland bij de verkiezingen in 2019 naar Vlaams Belang keek − wat je ziet in West-Vlaanderen, maar ook in Noord-Limburg −, dan was dat vooral omdat mensen zich zorgen maken over die asielcrisis: ‘Als de steden het al niet kunnen redden, wat komt er dan op ons af?’”
In een toespraak voor Nederlandse boeren zei u vorige maand: ‘Ik wil meer Prometheus in de politiek.’
Zuhal: “Hij is een Griekse mythologische figuur die eerst denkt en dan doet. De halve politiek staat nu samen met Eurocommissaris Frans Timmermans te dansen voor nog hogere klimaatdoelen, maar ik druk niet zomaar op een groen knopje. Want zo is het destijds met stikstof fout gegaan. Je kunt dan wel afgeven op de Europese regelneverij − ik ben daar ook allergisch aan − maar in dat dossier heeft Vlaanderen nooit ‘gepiept’. Met alle gevolgen van dien.
Als je iets belooft, moet je dat kunnen waarmaken. Anders dreig je tegen de muur te lopen. Zo vrees ik voor water een gelijkaardig scenario als bij stikstof. Rond onze waterkwaliteit hebben we destijds ook een EU-richtlijn goedgekeurd tegen 2027. Maar we staan helemaal nergens: slechts 1 van de 195 waterlopen is in orde. Je kunt toch moeilijk zeggen dat er dan goed gewerkt is? Op een dag dreig je zo Europa tegen te komen. Of een rechter. Mijn mestactieplan werd neergesabeld door cd&v, maar die partij is wel helemaal pro die EU-richtlijn. Vreemd toch?
Voor het klimaat zullen we na Pasen kijken welke extra inspanningen nodig zijn. We zitten nu aan -32 procent CO2-uitstoot tegen 2030. We hebben -40 procent afgesproken. Die -47 procent waar Timmermans nu mee zwaait, is niet realistisch.”
Over Prometheus: u hebt wel het imago van ‘eerst doen en dan denken’.
Zuhal: “Dat is dan fout. Ik denk héél veel na. Ik doe nooit zomaar iets.”
En uw aanvaring met de KU Leuven na die verkrachtingszaak dan?
Zuhal: (fors) “Maar ook daar heb ik over nagedacht. Welgeteld drie dagen. Ik wilde de KU Leuven geen subsidies toekennen (1,4 miljoen voor een nieuw bezoekerscentrum, red.) op een moment dat de universiteit zo onder druk stond in die zaak. Ze communiceerde niet, net zoals na de dood van Sanda Dia. Ook toen had men al te laat gereageerd. Heel spijtig was dat. Of het nu een politicus of instelling is: in zulke maatschappelijk belangrijke dossiers moet je spreken. Zeggen dat het ontoelaatbaar is.
Dat de universiteit niet mocht communiceren van het gerecht? Dat was een uitvindsel van de baas van de KU Leuven (rector Luc Sels, red.). Hij mocht geen namen noemen, maar hij kon zich wél algemeen uitspreken. Een baas die nota bene in de raad van bestuur van de Boerenbond zit. Ook iets vreemds, maar dit terzijde.
(op dreef) Ik heb uiteindelijk gekregen wat ik wilde. In het bezoekerscentrum van de KU Leuven komt ruimte voor het thema seksueel geweld. Ook de reglementen zijn herzien. Ik denk dan: wie heeft hier iets betekend voor slachtoffers? Ook ik heb een dochter die straks misschien naar de universiteit gaat. Ze moeten daar hun verantwoordelijkheid opnemen. En snel. Wat is dat nu! Maar goed, je wordt dan uitgemaakt voor rotte vis.”
Weet u wat Prometheus overkwam?
Zuhal: “Hij werd door Zeus aan een rots vastgeketend en zijn lever werd elke dag uitgepikt door een arend. (lacht) Ik heb Latijn-Grieks gestudeerd. De teksten van Xenophon vertalen enzovoort. Ik ben niet zo erg als Bart, maar ik ken mijn klassiekers.”
Bart De Wever heeft het vaak over u in zijn wokelezingen.
Zuhal: “Ah ja? Hopelijk toch op een goede manier?”
Hij zegt dat het u werd afgeraden om verder te studeren. Snit en naad: dat was goed genoeg voor het meisje uit een mijnwerkersgezin.
Zuhal: “Klopt. We waren met twee slimmeriken in het zesde leerjaar: een Vlaams meisje en ik. We hadden allebei 87 procent, waren beste vriendinnen en wilden graag Latijn doen. Maar bij het PMS (voorganger van het huidige Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB), red.) zeiden ze: ‘Je spreekt thuis Turks, dus Latijn, dat gaat niet lukken.’ Mijn pa luisterde.
Ik ben me dan − samen met mijn moeder − gaan inschrijven voor de moderne op het lyceum. Maar toen we onze boeken moesten kopen, stond ik daar beteuterd naar de cursussen Latijn te kijken. Een leerkracht zag dat en vroeg: ‘Is er iets mis, meisje?’ Waarop ik − je kent me − meteen met bravoure zei: ‘Ja, ik wil Latijn doen, maar ik mag niet van het PMS.’ Ik haalde mijn puntenboek boven en die leerkracht is met mij teruggelopen naar de inschrijvingen. Die zei dat het perfect ging lukken. Mijn moeder was al gestrest: ‘Wat moet ik nu tegen pa zeggen?’
(fijntjes) In mijn eerste jaar had ik 90 procent voor Latijn. Dat eergevoel ligt dan wel in mijn aard.”
Ligt u wakker van woke?
Zuhal: “Euh… voor mij mag iedereen daar vrij over debatteren en filosoferen, maar ik heb daar als minister niet veel tijd voor. (lacht) Ik vind wel dat we moeten opletten dat woke niet het beleid in sluipt. Want ik moet zeggen: het actieplan rond racisme van federaal staatssecretaris Sarah Schlitz (Ecolo), daar hebben we stevig in moeten schrappen. Er zaten heel wat woke-elementen in. Van ingrijpen op sociale media en verplicht gekleurde jury’s voor aanwervingen tot een geïnstitutionaliseerd wantrouwen tegenover de politie.
Zodra je die weg inslaat, wordt het volgens mij gevaarlijk. Zeker omdat je in de Angelsaksische wereld ziet hoe ver men daarin kan gaan. Bart is sowieso een politicus die al heeft bewezen dat hij als eerste maatschappelijke fenomenen kan herkennen.”
Nog iets helemaal anders: in Frankrijk krijgt staatssecretaris Marlène Schiappa kritiek vanwege een fotoshoot voor Playboy.
Zuhal: “Ja, dat heb ik gezien. Ik stond in 2014 eens in P-magazine, maar Playboy is toch nog een iets ander blad. (lacht) Nu, ik vind de kritiek onterecht. Het zou om foto’s in een witte jurk gaan. Jongens toch, we leven in de 21ste eeuw, hè. Ook politica’s zijn vrouwen en mogen zich toch eens opkleden? Jean-Luc Dehaene heeft ooit eens als een cowboy op een stier gezeten: ‘Yihaaa!’ Dat was zogezegd stoer en macho. Dat mocht. Maar o wee als een vrouw avondkledij aantrekt voor foto’s.”
Dus Playboy mag bellen?
Zuhal: “Neen, daar ga ik me nu niet meer aan wagen. En al zeker niet in bikini, of zo.” (bulderlacht)
