© Getty Images
“Geletterdheid, gecijferdheid en probleemoplossend denken zijn stuk voor stuk essentiële bouwstenen voor de ontwikkeling van elke Vlaming”, aldus minister Demir. Uit de resultaten van het PIAAC-onderzoek, dat de kennis en kunde van 16- tot 65-jarigen in kaart brengt, blijkt dat de prestatieniveaus van onze volwassenen quasi op dezelfde lijn zijn gebleven. Een zevende plaats voor geletterdheid, een achtste plek voor gecijferdheid én voor probleemoplossend denken. Daarmee doet Vlaanderen het ongeveer even goed als Denemarken en Estland. De grote leiders zijn Finland (1e) en Japan (2e).
Talenkloof
De PIAAC-resultaten tonen echter aan dat Vlaanderen met een significante taalkloof kampt. Wie Nederlands als moedertaal heeft, scoort 22 procent hoger voor gecijferdheid dan anderstaligen. Dat is het grootste puntenverschil voor een land of regio uit het hele onderzoek wanneer het gaat over voertaal versus vreemde taal. Voor geletterdheid levert Vlaanderen met een verschil van 24 procent het tweede grootste puntenverschil in vergelijking met alle andere regio’s en landen.
“Keer op keer, onderzoek na onderzoek, wordt aangetoond dat het Nederlands de sleutel tot succes is. Daarom gaan we de volgende vijf jaar in totaal 433 miljoen euro investeren in Nederlands aanleren”, zegt minister Demir. “We beginnen daarbij zo vroeg mogelijk in het leven. Kleuters die in het begin van hun derde kleuter niet slagen voor de Koalatest, krijgen een intensief taalintegratietraject en zelfs een taalbadklas opgelegd.”
Bovendien plant minister Demir een update van de bestaande Koalatest zodat de lat hoger komt te liggen. Verder trekt de Vlaamse Regering het vereiste niveau van de NT2-inburgeringscursus op van A2 naar B1. Naast de kinderen moeten ook ouders die nieuwkomer zijn, beter Nederlands leren. Tenslotte zullen leerlingen die aan het eind van het basisonderwijs de minimumdoelen Nederlands niet bereiken, in het secundair onderwijs verplicht worden om wekelijks drie lesuren extra Nederlands te volgen.
Migratiekloof
In Vlaanderen scoren mensen zonder migratieachtergrond 25 à 26 procent hoger voor geletterdheid en gecijferdheid dan migranten van de eerste generatie. Voor gecijferdheid levert dat het tweede grootste puntenverschil op van alle onderzochte landen en regio’s. Voor de andere twee categorieën staan we qua puntenverschil op plaats drie.
De kloof tussen autochtonen en migranten van de tweede generatie is nog groter. Vlamingen zonder migratieachtergrond scoren 15 à 16 procent hoger voor geletterdheid en gecijferdheid dan migranten van de tweede generatie. Vlaanderen tekent daarmee het grootste puntenverschil op voor elk van de drie gemeten vaardigheden. Nergens anders is de kloof groter. “Dit is een beschamende trofee voor het integratiebeleid in Vlaanderen: zachte heelmeesters maken stinkende wonden”, voegt Demir toe.
Lezen, schrijven en rekenen
Volgens minister Demir moeten we terug naar de basis: leren lezen, schrijven en rekenen. Dat zal helpen om beter te scoren op geletterdheid, gecijferdheid en probleemoplossend denken. “Onze eerste focus ligt deze legislatuur op het basisonderwijs verbeteren. Daar wordt namelijk al vroeg de kiem gezaaid voor een grote kennissprong later in het leven”, aldus Demir. “Voor het basisonderwijs komen er nieuwe minimumdoelen, en daar ligt de focus vooral op wiskunde, Nederlands en STEM. Die doelen zullen door elke individuele leerling moeten worden behaald. Er komen ook voor het eerst minimumdoelen in het kleuteronderwijs”.
In afwachting van die vernieuwde minimumdoelen komen er ook tussentijdse acties. Er wordt aan de onderwijsverstrekkers gevraagd om nu al tijdelijke leerlijnen te maken zodat de omslag volgend schooljaar soepel verloopt.
