De maaltijdcheque is de meest gebruikte vorm van extralegale verloning in België en bestaat sinds 2011 ook in elektronische vorm. Vanaf 2016 zou de papieren versie sowieso verdwijnen en blijft enkel de elektronische maaltijdcheque over. De papieren cheques kunnen de allerlaatste keer in september 2015 worden uitgereikt.
Geen vervanging van loon
Toch is ook de elektronische maaltijdcheque maar een beperkt succes. “In 2014 was nog altijd maar een derde van de werkgevers erop overgestapt”, verklaart N-VA-Kamerlid Zuhal Demir. “Met de maaltijdvergoeding willen we werkgevers de administratieve last van de overstap naar het elektronische systeem besparen. Voorwaarde is wel dat die maaltijdvergoeding dezelfde vrijstelling van RSZ-bijdragen geniet die nu ook voor de papieren cheques geldt. Voor de werkgevers levert de omschakeling een flinke administratieve vereenvoudiging op. Voor de werknemers betekent dat geen verloren of vervallen cheques meer. En handelaars die vroeger lang op uitbetaling moesten wachten, krijgen nu hun geld meteen en riskeren geen verlies of diefstal.”
Dertig miljoen uitgespaard
Ecocheques kan je uitsluitend gebruiken om een beperkt aantal producten en diensten aan te kopen met een ecologische doelstelling. "Vijf jaar na de invoering ervan stellen wij echter vast dat dit systeem op alle vlakken mank loopt", zegt Veerle Wouters. "In 2013 werd voor 190 miljoen euro aan ecocheques uitgegeven. De maatschappelijke kost daarvan raamden wij op 30 miljoen euro. Dat gaat van administratieve kosten voor werkgevers, werknemers en handelaars, tot commissielonen, leveringskosten en simpelweg verloren ecocheques. "Mogelijk zijn de ecocheques ook in strijd met het arbeidsrecht, omdat werknemers ze niet vrij kunnen besteden. Zowel werknemer als werkgever blijken dat extralegaal voordeel maar weinig te appreciëren."
Daarom stelt Wouters voor om de ecocheque te vervangen door een nettobonus die onder dezelfde voorwaarden als de ecocheque wordt toegekend, maar wordt uitbetaald zoals het nettoloon en vrijgesteld is van sociale bijdragen en personenbelasting. "De budgettaire kost voor de overheid blijft dezelfde. Er is geen risico op verlies, diefstal of vergetelheid meer en de werknemer is vrij om zijn loon te besteden. Tegelijkertijd valt de administratieve rompslomp voor de werkgevers en de handelaars weg, en wint onze economie 30 miljoen euro aan concurrentiekracht. Dát is efficiënt en verantwoord bestuur."