Door een tijdelijk huisverbod van maximaal 14 dagen op te leggen kan de rust terugkeren en kan een gezin hulp zoeken voor de problemen en beslissen of verdergaan in de relatie nog zin heeft. De maatregel kan na een zitting op de familierechtbank verlengd worden tot maximaal drie maanden. In de praktijk loopt een tijdelijk huisverbod gemiddeld 68 dagen. Tijdens de looptijd mag de uithuisgeplaatste partner geen contact opnemen met de personen die op het bewuste adres wonen en moet hij/zij zich laten begeleiden door een justitie-assistent.
In Franstalig België alleen op papier
De maatregel bestaat al sinds 2013, maar tot 2019 kregen amper 700 mensen zo’n tijdelijk verbod opgelegd. Onder impuls van de Vlaamse minister van Justitie en Handhaving, kreeg de maatregel vleugels bij de Vlaamse en Brusselse parketten. In 2022 werd de maatregel in Vlaanderen alleen 488 keer genomen. Tijdens de eerste drie maanden van 2023 waren dat er al 156. Als de stijging aan dit tempo aanhoudt, zal het aantal in 2023 boven de 700 uitkomen. In Franstalig België blijft het tijdelijk huisverbod jammer genoeg een maatregel die vrijwel alleen op papier bestaat.
Broodnodige inhaalbeweging
Zuhal Demir: “Ik geloof niet dat de huidige stijging snel gaat stabiliseren. Wel integendeel, de maatregel wordt het meest gebruikt in die regio’s waar naast een justitiehuis ook een Family Justice Centre actief is. Die liggen vandaag in de provincies Limburg en Antwerpen. Nog dit jaar gaan vijf extra FJC’s open in Leuven, Halle, Gent, Kortrijk en Oostende. In iedere regio installeren we ook nog extra contactpunten zodanig dat hun dienstverlening voor iedereen bereikbaar wordt. Het is pijnlijk om vast te stellen dat een maatregel als het tijdelijke huisverbod in de stad Rotterdam met 600.000 inwoners even vaak wordt genomen als in heel Vlaanderen met 6 miljoen inwoners. We zijn dus bezig met een broodnodige inhaaloperatie en weigeren dat potje gedekt te houden.”
Erfelijkheidsfactor bij gezinsgeweld
De minister stipt ook aan dat in meer dan helft van de gevallen ook kinderen aanwezig zijn in het gezin. Kinderen kunnen levenslang getekend worden door aanhoudend geweld in hun leefwereld. Onderzoek toont ook aan dat kinderen die getuige of zelf slachtoffer waren van huiselijk geweld het moeilijker hebben met relaties en intimiteit en een hoger risico lopen om later zelf in een gewelddadige gezinssituatie terecht te komen. Er zit dus een ‘erfelijkheidsfactor’ in huiselijk geweld. “Sneller ingrijpen en kinderen uit een gewelddadige gezinssituatie halen, is investeren in hun toekomst en in die van de samenleving. Voor slachtoffers en daders heb ik een duidelijke boodschap: blijf er niet mee zitten, zoek hulp. Die is er. De spiraal van geweld kan doorbroken worden”, aldus Zuhal Demir.