Demir stelt zich vragen bij houtstromen uit Rusland en Chili voor Vlaamse biomassacentrale

De verbranding van biomassa wordt Europeesrechtelijk gekwalificeerd als hernieuwbare energieproductie. Op dit moment wordt in Vlaanderen geen overheidssteun meer toegekend aan grootschalige biomassa-installaties. Echter, in 2018 (voor het aantreden van Demir) werd de steunperiode voor biomassacentrale Rodenhuize met een periode van vijf jaar verlengd waardoor ze nog steeds kan rekenen op groenestroomcertificaten. Rodenhuize is een biomassacentrale van NV Max Green, een joint venture van Engie en Ackermans – Van Haaren. Rodenhuize verbrandt biomassa (houtpellets) om elektriciteit te verwekken.

Het enige wat minister Demir daar nog aan kan doen, is waken over de houtstromen die dergelijke installatie wil gebruiken om energie op te wekken. Tot voorheen was dergelijke beslissing een automatisme, tot een recente aanvraag op het bureau van Vlaams minister van Energie Zuhal Demir belandde. Concreet gaat het over houtstromen uit Siberië in Rusland, Alberta in West-Canada, Oost-Canada en ook het Zuid-Amerikaanse Chili. Samen goed voor tot 1,5 miljoen ton hout.

Demir stelt zich de vraag of de houtstromen verzoenbaar zijn met de duurzaamheidscriteria en of de houtstromen niet beter geschikt zijn om elders op de wereldmarkt als industriële grondstof te dienen. Met andere woorden: gaat het niet om te kwaliteitsvol hout dat een beter doel kan dienen dan in de spreekwoordelijke kachel te eindigen? “Als we extra bossen in Vlaanderen beschermen en planten, kunnen we toch moeilijk toestaan zonder pardon de taiga in Rusland kaal kappen om in onze achtertuin op te stoken. Er moeten zekerheden zijn”, klinkt het bij Demir.

Ook de lokale context waarbinnen de houtpelletproductie plaatsvindt, baart Demir zorgen. Voor Siberië en Chili gaat dat mogelijk over corruptie, illegale boskap, het vernietigen van beschermde biotopen en diersoorten en de uitbuiting van werknemers, blijkt uit National Risk Assessment rapporten van de internationale Forest Stewardship Council (FSC). “Als het werkelijk zou gaan om dergelijke feiten, dan is er weinig duurzaams aan de houtstroom. Een duurzaamheidstoets vraagt om een zorgvuldige beoordeling en op vandaag kunnen we niet uitsluiten dat de houtstromen een betere bestemming kunnen krijgen dan verbranding in Vlaanderen”, zegt Demir.

Genoeg voor de minister om het dossier formeel niet goed te keuren, maar te evoceren tot het niveau van de Vlaamse Regering. Een externe expert wordt aangesteld om te oordelen over de duurzaamheid van de betrokken houtstromen. De adviesinstanties krijgen de kans een nieuw advies te formuleren en de aanvrager kan vervolgens reageren op de bevindingen van de expert en de adviesinstanties. Daarna komt de bal in het kamp van de voltallige Vlaamse Regering.

Demir stelt zich al langer vragen bij de te grote rol van biomassa op Europees niveau.

Vlaanderen kent op dit moment geen steun meer toe aan nieuwe grote biomassa-installaties. Voor kleinere installaties bestaat er nog een beperkte steun, maar die wordt gekoppeld aan strenge duurzaamheidscriteria. “Ik heb eerder al gezegd dat afval of een bijproduct zoals maïsafval, bermmaaisel, afvalhout, dierlijke stoffen, afval van groenten of aardappelverwerkers, allemaal thuishoren in duurzame en kleinschalige projecten. Maar op grote schaal bomen kappen en opstoken onder het mom van ‘hernieuwbare energie’ is te hypocriet voor woorden”, zegt Demir overtuigd.

Ondanks het zware Europese protest van verschillende organisaties ziet ook het recente Fit For 55-plan van de Europese Commissie biomassa als belangrijk onderdeel van de hernieuwbare energiemix. Steun van de lidstaten voor elektriciteitsproductie uit biomassa van hout mag de komende jaren ook blijven bestaan. “Ik ga sowieso bij de collega’s van de andere gewesten én op Europees niveau de rol van biomassa als hernieuwbare energie aankaarten. Belastinggeld gebruiken voor het verbranden van hout, met ongezonde uitstoot tot gevolg, moet ook op Europees niveau voldoende snel uitgefaseerd worden”, vindt Demir.