Vlaanderen legt fundamenten voor eigen Vlaams agentschap Justitie

Na het stopzetten van de samenwerking met imams om geradicaliseerde ex-gedetineerden te begeleiden, een andere aanpak van gedetineerden binnen de gevangenismuren, het eerste actieplan tegen seksueel geweld, het uitrollen van het Limburgse lik-op-stukbeleid voor jeugdcriminelen richting Mechelen en het versterken van de lokale integrale veiligheidscellen tegen extremisme blikt Zuhal Demir terug op een gevuld eerste jaar als justitieminister, naast haar vele andere bevoegdheden. Om nog maar te zwijgen van het garanderen van voldoende enkelbanden door de federale beslissing om gevangenissen zo leeg mogelijk te houden tijdens de coronacrisis. “Toch zal 2021 hét jaar van de Vlaamse Justitie worden”, zegt Demir.

De Limburgse kreeg van haar collega’s in de Vlaamse Regering het vertrouwen om de Vlaamse justitiebevoegdheden te bundelen in een nieuw op te richten Vlaams agentschap Justitie. “En we doen dat niet zomaar”, zegt de minister. “Er is werk aan de winkel. Slachtoffers verdienen betere begeleiding en opvang, daders moeten kordater opgevolgd worden als we nieuwe slachtoffers willen voorkomen én we moeten stevig klaar staan bijkomende bevoegdheden na 2024”. We investeren meer dan 62 miljoen euro extra in Justitie.

De aanwervingsprocedures zijn intussen opgestart. Demir werft 128 extra justitiemedewerkers aan die het nieuwe Vlaamse agentschap steviger moeten maken en in totaliteit uitbreidt naar een kleine 1000 personeelsleden. Daarmee wordt het een van de grootste Vlaamse overheidsagentschappen. “Er komen 50% meer justitieassistenten voor slachtofferonthaal om slachtoffers beter en proactiever te begeleiden. Daarnaast komt er ook versterking van de ploegen die daders opvolgen én komt er voor het eerst een team risicotaxatie. Dat zijn criminologen, psychologen en maatschappelijk werkers die het risico op herval van daders gaan inschatten zodat we weten op welke manier we kunnen voorkomen dat ze nieuwe slachtoffers maken. Met dadertherapie, afkicksessies, noem maar op”, zegt ze.

De extra justitieassistenten moeten de uitvoering van de huidige Vlaamse bevoegdheden ook efficiënter maken. “Bij mijn aantreden stelde ik bijvoorbeeld een wachtlijst vast voor werkstraffen, ongeveer 500 dossiers. Natuurlijk is dat door corona niet verbeterd. Daarom voorzie ik versterking voor onze teams die werkgestraften een werkplaats voorziet”, zegt ze. Demir zorgde intussen ook al voor bijkomende werkplaatsen bij onder meer Natuur en Bos, Natuurpunt, en de steden Antwerpen, Hasselt en Mechelen.

Belangrijke pijler binnen de Vlaamse justitie wordt de strijd tegen intrafamiliaal en seksueel geweld. Demir, die als federaal staatssecretaris de eerste Zorgcentra na Seksueel Geweld oprichtte, gaat de komende jaren op basis van goede praktijken zoals de bestaande Family Justice Centers en ketenaanpakken intrafamiliaal geweld, in gans Vlaanderen centra voor intrafamiliaal geweld uitrollen waar slachtoffers rechtstreeks, laagdrempelig terecht kunnen en alle hulpverlenende diensten aanwezig zijn. “We trekken daarvoor jaarlijks 9 miljoen euro uit en zullen in 2021 ons plan van aanpak klaar hebben”, zegt ze. Het allereerste actieplan ter bestrijding van seksueel geweld moet ook vanaf 2021 uitgevoerd worden, “ook door mijn collega-ministers”, waarschuwt ze. De 14 Vlaamse Justitiehuizen krijgen bovendien lokale antennes in minder bereikbare gebieden om de drempel ook voor slachtoffers te verlagen.

Een transitiemanager krijgt de opdracht om alle justitiële diensten uit het Vlaamse departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin te halen en samen met de Dienst van de Bestuursrechtscolleges en de Coördinatie Vlaams Handhavingsbeleid in een nieuw agentschap te verenigen.

“De Vlaamse justitie moet vanaf de start slagkrachtig en efficiënt georganiseerd worden. Deze opdracht is dus cruciaal voor het rechtvaardigheids- en veiligheidsbeleid van de komende jaren.” De Vlaamse Regering stelt daarom ook een verbindingsofficier aan om spilfiguur te worden van de informatie-uitwisseling tussen federale veiligheidsdiensten en Vlaamse diensten. Die Verbindingsofficier komt op het kabinet van de Vlaamse Justitieminister te zitten.