“Een daadkrachtige Vlaamse justitie moet beschikken over hoogtechnologisch materiaal en niet over verouderde enkelbanden. Het was niet mogelijk om de procedure die in 2014 opgestart werd op een rechtszekere manier af te ronden, dus heb ik die procedure stopgezet en een nieuwe gestart”, klinkt het bij de minister. De collega’s van de Franse en de Duitstalige Gemeenschap steunden die beslissing.
Vernieuwingen
Het aantal mensen met een enkelband blijft stijgen – 1.300 extra in 2023 – wat een gigantische uitdaging is voor het Vlaamse Centrum Elektronisch Toezicht. Het rekent daarvoor onder andere op een nieuwe generatie enkelbanden. “Niet alleen de enkelbanden zijn nieuw”, stelt minister Demir, “maar ook de toepassingen. De enkelband is niet louter meer een methode om de straf uit te zitten. Het wordt ook een middel om de maatschappelijke veiligheid te garanderen en staat ten dienste van slachtoffers”.
Waarschuwt slachtoffers
Zo is er een slachtofferapplicatie die kan waarschuwen wanneer een dader in de buurt van het slachtoffer komt of zijn verbod om in bepaalde gebieden te komen schendt. Het ondersteunt een contactverbod dat door de rechtbank is uitgesproken. Komt een pleger toch bewust of onbewust in de buurt van het slachtoffer, dan kunnen beiden gewaarschuwd worden en wordt er sneller opgetreden. Maar de nieuwe technologie biedt ook een houvast voor de plegers. Zelfs alcohol- en drugsmonitoring kan in de toekomst via de nieuwe technologie makkelijker gebeuren. De boodschap is duidelijk. We laten u niet los. Herpak uzelf!”
Big Brother? ‘Ja!’
De technologie maakt het ook mogelijk om minderjarige delinquenten die de kans krijgen om hun school af te maken buiten een gemeenschapsinstelling, actief te volgen en een duidelijk zicht te krijgen op de routes die ze volgen van en naar school. “Ja, dit is Big Brother. En dat is ook exact wat die jongeren nodig hebben. De enkelband die hun komen en gaan registreert is dan ook een hulpmiddel van de echte ‘grote broer’ die bestaat uit een omkadering van justitie, politie en hulporganisaties die er alles aan doen om jongeren op het rechte pad te houden. In tegenstelling tot de enkelband bij volwassenen is dit geen maatregel om onze instellingen voor jonge delinquenten te ontlasten. Deze maatregel is er voor jongeren die ze de kans willen bieden om hun leven herop te bouwen. Dat gaat niet zonder controle. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden”.
Geen wondermiddel
De nieuwe generatie enkelbanden zijn een zeer bruikbaar maatschappelijk werkinstrument voor de rechtbanken en jeugdrechtbanken, maar volgens minister Demir mogen ze niet beschouwd worden als een wondermiddel. “Nog te vaak zien we dat niet de juiste profielen worden gekozen voor de gunst die een enkelband hoort te zijn. Onlangs beval de rechtbank de voorhechtenis van twee moordverdachten in hun eigen woning. Dat is juridisch jammer genoeg mogelijk. Net zoals een verdachte van een verkrachting die doodsbedreigingen uitte met een enkelband thuis zijn straf mag afwachten. Dat is geen veiligheidsgarantie voor de maatschappij. Dat is Russische roulette spelen met het leven van slachtoffers. De nieuwe generatie enkelbanden is een stap vooruit, maar technologie kan niet alles oplossen. De wet moet duidelijk kunnen stellen wie wél en niet recht kan hebben op een enkelband.”
